Elektronik atık, elektronik cihazların kullanım ömrünün tamamlanması, ya da bizim bildiğimiz haliyle çöpe dönüşmesidir. Günlük hayatta kullandığımız televizyon, radyo, bilgisayar, yazıcı, çamaşır makinesi, buzdolabı vs gibi elektronik eşyalar, kullanım ömrü bittiğinde elektronik atık sınıfına girmektedir.
Dünyada her yıl ortalama 20- 50 milyon ton e-atık meydana çıkıyor. E-atıkları meydana getirme konusunda ABD, Hindistan, Japonya ve Almanya başı çekiyor. Yapılan araştırmaya göre 2016 yılında 44.7 milyon ton elektronik cihaz çöpe atıldı. Bu cihazların yalnızca %20’lik bir kısmının geri dönüşümden geçirildiği belgelendi. 22 Mayıs tarihli Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre (AEEE) elektrikli ve elektronik eşya kategorileri:
- Küçük ev aletleri (Elektrik süpürgesi, tost makinesi vb.)
- Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları (Bilgisayarlar, telefonlar vb.)
- Tüketici ekipmanları (Video kameralar, müzik enstrümanları vb.)
- Aydınlatma ekipmanları (Floresan, tasarruflu ampuller vb.)
- Elektrikli ve elektronik aletler (Büyük ve sabit sanayi aletleri hariç olmak üzere matkaplar, testereler vb.)
- Oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri (Video oyunları, jetonlu makineler vb.)
- İzleme ve kontrol aletleri (Termostatlar, ısı ayarlayıcıları vb.)
- Otomatlar (Para, içecek otomatları vb.)
Elektronik Atık Dönüşümü Neden Önemli?
- E- atıklar, çoğunluğu zehirli olan Kobalt, Baryum, Cıva vb gibi 1000’den fazla zararlı madde içeriyor ve atıklar düzgün bir şekilde yok edilmediğinde bu maddelerinsan-çevre sağlığına ciddi zararlar veriyor. Dünyadaki atıkların %1’ini elektronik atıklar oluşturur. Buna rağmen topraktaki tehlikeli madde kirliliğinin %7o’ine e-atıklar sebep olmaktadır.
- Enerji Tasarrufu Sağlanır ve Doğal Kaynakları Korur:E-atık geri dönüşümü, ömrünü tamamlamış elektronik eşyalardan değerli malzemelerin geri kazanılarak, yeni ürünlerde kullanılmasını sağlar. Böylece,enerji tasarrufu sağlanır, çevre kirliliğinin önüne geçilir.
- 2018’de büyük ev eşyalarının yüzde 75’i, küçük ev aletlerinin yüzde 50’si , bilişim ekipmanları ve telekomünikasyon ekipmanlarının yüzde 65’i, elektrikli ve elektronik aletlerin yüzde 50‘si, oyuncaklar, eğlence ve spor aletlerinin yüzde 50’sinin yönetmelik çerçevesinde geri dönüşümü ile büyük birekonomik istihdamyaratılması hedefleniyor.
- Çevreyi Korur:E-atık geri dönüşümü atıklarda bulunan civa, kurşun vb gibi zehirli maddeleri çevreye zarar vermeden geri dönüştürerek, çevrenin korunmasını sağlar.
- Yeni İş Sahaları Yaratır:E-atık geri dönüşümü, büyüyen bir sektör olarakyeni iş imkanları ve geri dönüştürülen malzemeler için ikinci bir piyasa oluşmasını sağlar.
- Atık Alanı İhtiyacını Azaltır:E-atık geri dönüşümü gereksiz yere verimli topraklarımızın atıklarla dolmasını engelleyerekatık alanlarına olan ihtiyacımızı azaltır.
